سوال :
دلیل اینکه شیعیان هنگام وضو پاها را مسح می کنند و آن ها را مانند اهل سنت نمی شویند چیست؟
پاسخ :
در آیه شریفه 6 سوره مائده آمده است :
"یا
أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا إِذا قُمْتُمْ إِلَی الصَّلاةِ فَاغْسِلُوا
وُجُوهَکُمْ وَ أَیْدِیَکُمْ إِلَی الْمَرافِقِ وَ امْسَحُوا بِرُؤُسِکُمْ
وَ أَرْجُلَکُمْ إِلَی الْکَعْبَیْنِ"
ای
کسانی که ایمان آوردهاید! هنگامی که به نماز میایستید، صورت و دستها را
تا آرنج بشویید! و سر و پاها را تا مفصل ]> برآمدگی پشت پا[ مسح کنید!
در جمله نخست لفظ «ایدی» بکار رفته که جمع «ید» است و چون «ید» در زبان
عربی استعمالات مختلفی دارد و گاه به انگشتان دست، گاه به انگشتان تا مچ،
گاه به انگشتان تا آرنج، و گاه به کل دست از انگشتان تا کتف اطلاق میشود
لذا «الی المرافق» در صدد بیان مقدار واجب است نه در مقام بیان کیفیت غَسل
و شستشوی دست.
اما راجع به مسح پاها، آیه شریفه بخوبی دلالت دارد که انسان برای گرفتن وضو دو وظیفه دارد:
1 ـ شستن دستها و صورت« فَاغْسِلُوا وُجُوهَکُمْ وَ أَیْدِیَکُمْ إِلَی الْمَرافِقِ ».
2 ـ مسح سر و پاها« وَ امْسَحُوا بِرُؤُسِکُمْ وَ أَرْجُلَکُمْ إِلَی الْکَعْبَیْنِ" ».
چنانچه
ما این دو جمله را به نزد عرب زبانی که ذهن او مسبوق به هیچ یک از مشارب
فقهی نباشد؛ بدهیم، بیتردید خواهد گفت که وظیفه ما نسبت به صورت و دستها
شستن و نسبت به سر و پاها مسح است.
از نظر قواعد ادبی لفظ «أَرْجُلَکُمْ» عطف بر کلمه «رُؤُسِکُمْ»
میباشد که نتیجه آن مسح پاهاست و نمیتوان آن را بر جمله پیشین و کلمه
«ایدیکم» عطف کرد تا نتیجهاش شستن پاها شود زیرا لازمه این کار این است
که در بین معطوف (أَرْجُلَکُمْ) و معطوف علیه (أَیْدِیَکُمْ)، جمله معترضه «وَ امْسَحُوا بِرُؤُسِکُمْ» قرار گیرد که از نظر عربی درست نیست و مایه اشتباه در مقصود میباشد.
ضمنا در «أَرْجُلَکُمْ» میان قرائت نصب و قرائت جر فرقی وجود ندارد و بر مبنای هر دو قرائت کلمه «أَرْجُلَکُمْ» عطف بر «رُؤُسِکُمْ» است، با این تفاوت که اگر بر ظاهر آن عطف شود مجرور، و اگر بر محل آن عطف شود منصوب خواهد بود.
منبع : سایت حوزه
